"Η τέχνη του λέγειν και του αντιλέγειν στη διδασκαλία της ιστορίας" 

Ντούπα Ευαγγελία, Φιλόλογος, M.Ed. στις Επιστήμες της Αγωγής

Ευαγγελία Μανούσου, Δρ, Εκπαιδευτικός - Συντονίστρια Εκπαιδευτικού Έργου

Περίληψη Εισήγησης

Σε μία εποχή που ο δημόσιος λόγος εκφέρεται χωρίς περιεχόμενο, λογική κι επιχειρηματολογία, αξιοποιούμε συγκεκριμένες ενότητες του γνωστικού αντικειμένου της ιστορίας για να καλλιεργήσουμε δεξιότητες ρητορικής και επιχειρηματολογίας σε μαθητές της Β' λυκείου. Συγκεκριμένα, σχεδιάζουμε και εφαρμόζουμε ένα διδακτικό σενάριο στη βυζαντινή ιστορία σε μαθητές της Β' λυκείου και στην συνέχεια θα το προσαρμόσουμε τόσο στο δημοτικό όσο και στο γυμνάσιο.

Ενδεικτικοί στόχοι προτεινόμενου διδακτικού σεναρίου είναι οι μαθητές να:

• διατυπώνουν με αρτιότητα κρίσιμα και ενδιαφέροντα ερωτήματα στο πλαίσιο του μαθήματος της ιστορίας

• διερευνούν ζητήματα τα οποία θεωρούν χρήσιμα και με νόημα για τους ίδιους

• εξοικειωθούν με τις αρχές της ρητορικής και της επιχειρηματολογίας

• εφαρμόζουν τεχνικές της ρητορικής στο συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο

• ασκηθούν στην παραγωγή προφορικού λόγου τεκμηριωμένου

• βελτιώσουν την ετοιμότητά τους στην άρτια προφορική έκφραση

• οργανώνουν άμεσα προφορικά επιχειρήματα με «λόγο και ήθος»,

• καλλιεργήσουν την κριτική τους ικανότητα

• αναπτύξουν τη δημιουργική τους σκέψη

Ειδικότερα το μοντέλο του λόγου και του αντιλόγου όταν εφαρμοσθεί στη διδασκαλία της ιστορίας μπορεί να «φωτίσει» τα πραγματικά αίτια γεγονότων μείζονος σημασίας αναδεικνύοντας ιστορικά διλήμματα και οδηγώντας τους μαθητές σε μία γόνιμη προσέγγιση του παρελθόντος.

Βιογραφικά Εισηγητριών

Ντούπα Ευαγγελία 

Η Ευαγγελία Ντούπα σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών με κατεύθυνση στην Αρχαιολογία και Ιστορία της Τέχνης, από όπου αποφοίτησε το 1993. Για αρκετά χρόνια εργάστηκε στην ιδιωτική εκπαίδευση, ενώ από το 2007 είναι μόνιμη εκπαιδευτικός σε σχολικές μονάδες της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Είναι κάτοχος τίτλου μεταπτυχιακών σπουδών στις Επιστήμες της Αγωγής του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου, με αντικείμενο της διπλωματικής της εργασίας τη «Μετασχηματιστική Ηγεσία». Έχει συμμετάσχει ως εισηγήτρια σε πολλά εκπαιδευτικά συνέδρια και είναι ενεργό μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων. Είναι επίσης μέλος της Ρητορικής Ομάδας Εκπαιδευτικών και συνυπεύθυνη του ομίλου ρητορικής στο 1ο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Αθηνών, στο οποίο και υπηρετεί.

Μανούσου Ευαγγελία

Η Ευαγγελία (Γκέλη) Μανούσου είναι συντονίστρια εκπαιδευτικού έργου στην Πρωτοβάθμια, διδάκτωρ του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου στη δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού στην Ανοικτή και εξ Αποστάσεως εκπαίδευση, με μεταπτυχιακές σπουδές στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και στην Πληροφορική στην Εκπαίδευση στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο.

Το 2017 ολοκλήρωσε το μεταδιδακτορικό της στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο με θέμα τις Δεξιότητες των φοιτητών που εκπονούν ερευνητική εργασία. Από το 2009 είναι Καθηγήτρια Σύμβουλος στο Ελληνικό Πανεπιστήμιο στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών «Επιστήμες της Αγωγής». Επίσης έχει εργαστεί ως ειδική στη μεθοδολογία της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης (ΜΕΑ) στο ΕΑΠ, αλλά και σε ως ερευνήτρια σε διάφορα ερευνητικά προγράμματα.

Είναι μέλος της συντακτικής επιτροπής του Επιστημονικού περιοδικού «Ανοικτή Εκπαίδευση» και μέλος του ΔΣ το Επιστημονικού Δικτύου για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση. Από το 1999 είναι επιμορφώτρια - εμψυχώτρια σε πολλά προγράμματα σεμινάρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό, σε θέματα που αφορούν βιωματικές και ενεργητικές τεχνικές εκπαίδευσης, δεξιότητες και γενικότερα παιδαγωγικά ζητήματα. Έχει κάνει περισσότερες από 60 επιστημονικές δημοσιεύσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό και είναι συγγραφέας πολλών παιδαγωγικών άρθρων, βιβλίων και παιδαγωγικών υλικών που αφορούν ζητήματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, περιβαλλοντική εκπαίδευση και εκπαίδευση για την αειφορία. Έχει πραγματοποιήσει προγράμματα Erasmus+, Grundtvig, αλλά και πολλά project σε διάφορες βαθμίδες της εκπαίδευσης.