Μέλλιου Κυριακή, Δρ, Συντονίστρια Εκπαιδευτικού Έργου, ΠΕ60, 6ο ΠΕΚΕΣ Αττικής

Περίληψη Εισήγησης

Η διεθνής επιστημονική συζήτηση που αναπτύσσεται στο πλαίσιο της Εκπαίδευσης του 21ου αιώνα, επικεντρώνεται στην καλλιέργεια της σκέψης ως θεμέλιο λίθο για την ανάπτυξη της δημιουργικότητας, της καινοτομίας, του συλλογισμού, της επίλυσης προβλημάτων, της επικοινωνίας, της λογικής και του λόγου. Στη βάση αυτή, η ερευνητική ομάδα Project Zero της Παιδαγωγικής Σχολής του Πανεπιστημίου Harvard σχεδίασε μία σειρά εκπαιδευτικών προσεγγίσεων που προτείνουν την καλλιέργεια της επιδέξιας σκέψης μέσα από το δίπολο στοχαστικών διαθέσεων και δεξιοτήτων. Μία από τις πιο γνωστές προσεγγίσεις είναι αυτή του «Έντεχνου Συλλογισμού» (Artful Thinking), που προωθεί τη συστηματική χρήση έργων τέχνης στη σχολική τάξη με σκοπό την ανάπτυξη της σκέψης και της μάθησης.

Η προσέγγιση του «Έντεχνου Συλλογισμού» επικεντρώνει σε μία ομάδα έξι στοχαστικών διαθέσεων που παρουσιάζουν ιδιαίτερη δυναμική ως προς τη διερεύνηση έργων τέχνης καθώς και άλλων περίπλοκων γνωστικών αντικειμένων του Αναλυτικού Προγράμματος. Καθεμιά από τις στοχαστικές διαθέσεις συνδέεται με συγκεκριμένες δεξιότητες. Αναλυτικότερα: α) η στοχαστική διάθεση της σύγκρισης και σύνδεσης εμπερικλείει τη διερεύνηση φαινομενικών αντιπαραθέσεων και τη δημιουργία νοητικών συσχετισμών, β) η στοχαστική διάθεση της διερεύνησης εναλλακτικών απόψεων αφορά στην εξέταση ζητημάτων από διαφορετικές οπτικές γωνίες, γ) ο εντοπισμός της πολυπλοκότητας εμπεριέχει την αποκάλυψη ποικίλων διαστάσεων και επιπέδων ενός θέματος, δ) η παρατήρηση και η περιγραφή ενέχει την προσεκτική εξέταση και λεκτική αναπαράσταση διαφόρων σημαντικών στοιχείων, ε) η διατύπωση ερωτήσεων και η διερεύνηση περιλαμβάνουν τον προβληματισμό και την αναζήτηση ερευνητικών οδών σχετικά με μία θεματική ενότητα, και τέλος στ) η στοχαστική διάθεση της αιτιολόγησης περιλαμβάνει την επιτυχή δόμηση επιχειρημάτων και την τέχνη του λόγου.

Ο «Έντεχνος Συλλογισμός» αποτελεί μία προσέγγιση με σημαντική αξία για τη βαθμίδα του Νηπιαγωγείου, κυρίως εξαιτίας των προκλήσεων που συναντά η ανάπτυξη του λόγου και της σκέψης. Στην παρούσα εισήγηση, θα παρουσιαστούν μία σειρά από μελέτες περίπτωσης, που αποδεικνύουν τα πλεονεκτήματα της προσέγγισης σε μαθητές ηλικίας 4 έως 6 ετών.  

Βιογραφικό Εισηγήτριας

Η Κυριακή Μέλλιου είναι νηπιαγωγός, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα, εστιάζουν στην αξιοποίηση του στοχασμού, και ειδικότερα των στοχαστικών προσεγγίσεων της ερευνητικής ομάδας Project Zero του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, στο πεδίο της Εκπαίδευσης Ενηλίκων. Έχει παρουσιάσει εισηγήσεις σε διεθνή συνέδρια, ενώ μέρος του έργου της έχει δημοσιευθεί σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά. Έχει λάβει διακρίσεις από το Υπουργείο Παιδείας και το Συμβούλιο της Ευρώπης, ενώ το 2016 αναδείχθηκε Πρότυπο Εκπαιδευτικής Πρακτικής από την ερευνητική ομάδα Project Zero, για τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Harvard "Out of Eden Learn" (https://www.youtube.com/watch?v=woJHHhaTsaU)