"Η δια του θεάτρου ρητορική μαθητεία: Μεταβαίνοντας από τη σωματικότητα στο στοχασμό"

Μάμαλη Εύη, Εκπαιδευτικός, MEd Διδακτικής και Αναλυτικών Προγραμμάτων

Περίληψη Εισήγησης

Στην εισήγηση αυτή επιχειρείται μία τεκμηρίωση της σχέσης της δραματοποίησης με την παραγωγή ρητορικού λόγου μέσα στο πλαίσιο της τυπικής εκπαίδευσης. Λαμβάνοντας υπόψη πρόσφατες επιστημονικές θεωρίες που θεμελιώνουν τη γνώση στην ενσώματη μαθησιακή διαδικασία και άρα στη βιωματικότητα υποστηρίζεται ότι το δράμα στην εκπαίδευση συνιστά αξιοποιήσιμη αφετηρία για τη ρητορική πρακτική αλλά και εργαλείο εμβάθυνσης σε αυτή. Μέσα από τις τεχνικές του δράματος προσφέρεται γόνιμο πεδίο για επεξεργασία των περιεχομένων της ρητορικής, εννοιολογική ανάλυση μέσα σε μία παιγνιώδη συνθήκη, εκλέπτυνση της εκφοράς του ρητορικού λόγου αλλά και καλλιέργεια του σωματικού κώδικα ως φορέα σημειολογικού φορτίου. Οι τροπικότητες του φέρεσθαι εντός του δραματικού περιβάλλοντος ασκούν τη ρητορική υφολογική απόδοση- ο θεατής και παραλήπτης του μηνύματος σε αντιληπτικό επίπεδο, το δρων πρόσωπο ως φορέας μηνύματος το οποίο πρέπει να επικοινωνηθεί και σε μη λεκτικό επίπεδο (η ρητορική ως υποτυπώδης performance).

Στην εν λόγω παρουσίαση θα δοθούν επεξηγήσεις σχετικά με το πώς συγκεκριμένες τεχνικές του δράματος, με τη σωματική εμπλοκή που προϋποθέτουν, μπορούν να αποτελέσουν εργαλείο καλλιέργειας της σκέψης του ρήτορα. Ενδεικτικά θα αναφερθούν παραδείγματα σχετικά με το πώς το παιχνίδι ρόλων συμβάλλει στην κατανόηση πολλαπλών οπτικών γωνιών, το πώς ο μονόλογος εντός ρόλου συνιστά μία συγκαλυμμένη, προπαρασκευαστικού χαρακτήρα ανάπτυξη του σκεπτικού του ρήτορα - ρόλου, το πώς οι χωροχρονικές αναπλαισιώσεις και η ένταξη του ρόλου σε διαφορετικά χωροχρονικά σκηνικά ευνοούν την επινόηση φανταστικών σεναρίων και την πιθανολογική σκέψη καθώς και το πώς οι δυναμικές εικόνες και η ανίχνευση της σκέψης προσφέρονται να «περάσουν» το ρόλο - ρήτορα από μία ελάχιστη ρητορική σε μία ολοκληρωμένη ρητορική τοποθέτηση.

Προτείνεται το ακόλουθο διαδικαστικό τρίπτυχο: α) ενσώματη έκφραση σε δραματικό περιβάλλον, όπου το τελευταίο λειτουργεί ως επικοινωνιακή περίσταση με νοηματοδοτημένο κινησιολογικό και χειρονομιακό κώδικα, β) στοχαστικός μονόλογος εντός ρόλου, όπου η σωματικότητα λεκτικοποιείται και αναδεικνύονται οι έννοιες και γ) ρητορική τοποθέτηση εκτός ρόλου, κατά την οποία ο ρήτορας τοποθετείται σχετικά με τις έννοιες που αναδείχθηκαν

Βιογραφικό Εισηγήτριας

Η Εύη Μάμαλη είναι απόφοιτος του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών και έχει δεκαπενταετή θητεία στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Στα σχολεία που υπηρέτησε εκπόνησε περιβαλλοντικά και πολιτιστικά προγράμματα ενώ διετέλεσε Υπεύθυνη Πρόληψης της Ενδοσχολικής Βίας και Υπεύθυνη Φιλαναγνωσίας. Πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο ίδιο τμήμα, στην κατεύθυνση Διδακτική και Αναλυτικά Προγράμματα με ειδίκευση στην καλλιέργεια της σκέψης μέσω του γραπτού επιχειρηματολογικού λόγου. Είναι υποψήφια διδάκτορας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης στον τομέα της Παιδαγωγικής του Θεάτρου. Έχει φοιτήσει στο Εργαστήριο Τέχνης και Λόγου του Π.Τ.Δ.Ε. Αθηνών, στο Εργαστήρι Παιδαγωγικής Θεάτρου και Θεατρικού Παιχνιδιού του Θεάτρου της Ημέρας, στο Εργαστήρι Θεάτρου «ΠΟΡΤΑ», στο Εργαστήρι Καλλιτεχνικής και Δημιουργικής Εκπαίδευσης «ANIMA» και στο Εργαστήριο Θεάτρου «ΠΑΥΣΙΣ». Έχει εκδώσει το παραμύθι «Το Ασυναίσθημα» που έλαβε έπαινο από την Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών το 2015.